کردستان مهد موسیقی ایران می باشد و انواع مختلفی دارد که موسیقی کردی هوره و شمشال جزو موسیقی های قدیمی می باشد. برخی از این موسیقی ها قدمتی چند هزار ساله دارد و حتی قبل از ظهور اسلام نیز وجود داشته است. به نوشته سایت دانلود آهنگ جدید موزیک ویدئو ،موسیقی کردی یک موسیقی محلی است که روایت گر آداب و رسوم و فرهنگ آن منطقه است و به زبان کردی خوانده می شود. در بین اهالی کرد، موسیقی اصلی جداناشدنی است و در تمامی مراسم های عروسی، آیین ها و شب نشینی، مراسم سوگواری و … استفاده می شود.
موسیقی کردی از نظر مفهوم و محتوا به دو بخش قابل تقسیم می باشد.
این نوع موسیقی برگرفته از افسانه ها می باشد و اغلب حماسی می باشد. کاویس آغا از هنرمندان معروف این سبک می باشد.
داستان های دلاورانه و عاشقانه به دو دسته ترانه های قهرمانی و ترانه های عاشقانه تقسیم می شود. در ترانه های قهرمانه صحبت از دلاوری ها و مبارزه طلبی های یک قهرمان می باشد و ترانه های عاشقانه بیانگر عشق بین دو نفر می باشد. از ترانه های عاشقانه معروف می توان به “زنبیل فروش،”، “آس و حسن”، “خجه و سیامند” اشاره کرد.
در این نوع موسیقی از شعر و کلام استفاده می شود و هیچ سازی خواننده را همراهی نمی کند. یک نوع سبک مرثیه خوانی و ریتمیک دارد و بیشتر در مورد مسایل روز مردم و جامعه صحبت می شود و به توصیف شرح حال، مسایل عاطفی، هنری، قتصادی و سیاسی می پردازد. همچنین شعرها با مضمون دلبستگی افراد نیز می باشد که به این سبک هوره می گویند و با توجه به رسم و رسومات روستا و هر بخشی ممکن است متفاوت باشد. هوره دو بخش دارد.
هوره ارکوازی که در مورد دلبستگی افراد به یکدیگر است.
هوره مور یا اصطلاحا لاوندان نیز درمورد مرگ عزیز سروده می شود.
همچنین بیت و حیران نیز از سبک های مهم موسیقی بدون ساز می باشد.
موسیقی با ساز
موسیقی با ساز محتوای مشابهی با نوسیقی بدون ساز دارد ولی باید شعر ها با ساز های هماهنگ باشد و یک ملودی ریتمیک پدید آید.
بیت از سبک های مهم موسیقی کردی است که در جنگ و حماسه استفاده می شود. همچنین مدح خداوند و پرودگار نیز در ان به کار می رود. آوازها به صورت بداهه شکل میگیرد و بدون رعایت وزن و قافیه، نغمه هایی ساده می خوانند.
سیاه چمانه به روش ایرانیان باستان خوانده می شود و ده هجایی و دو مصراعی می باشد. سیاه چمان به معنای جامه سیاه می باشد و به خواننده ای که در هنگام خواندن این سبک لباس سیاه بر تن دارد گفته می شود. آواز سیاه چمان بیشتر در منطقه هورمان استفاده می شود. همچنین مردم پاوه، اورامان، نودشه، نوسود، مریوان و غرب سنندج نیز از این سبک استفاده می کنند.
سبک هوره نمایانگر غم، سوگ، غربت، عزا و حماسه می باشد و نوعی متانت و ملاحت در این سبک وجود دارد که شنونده را سرشار از لذت می کند. مردم ایلام و کرمانشاه از طرفداران این سبک می باشند.
حیران متتی عاشقانه و پر سوز دارد و همچنین نمایانگر توسل و توکل به خدا و ائمه و پیامبران باشد. اهالی مهاباد و مکریان از این سبک موسیقی بیشتر استفاده می کنند.
لاووک یا لاوزه جزو ترانه های کلاسیک کردی است و کردهای خراسان بیشتر از آن استفاده می کنند.
گورانی کهن ترین بخش ادبیات کردی را نشان می دهد و همه شیوه ها و آوازهای موسیقی کردی را می توان زیر مجموعه این سبک قرار داد.
چمری به معنای شیون و عزا است و برای عزاداری مقام های بزرگ، روءسا و پهوانان استفاده می شود. در شهرهای ایلام، لرستان و کرمانشاه از این سبک استفاده می شود.
مور سبکی حزن انگیز می باشد که در مراسم عزادری اجرا می شود و بیشتر مور خوانان خانم ها هستند. سبک مور موجب آرامش و سکوت می شود و این احساسات را در آدمی بر می انگیزد.
از جمله سازهای آهنگ کردی می توان به موارد زیر اشاره داشت.
سازهای ضربی (کوبه ای): دف، دایره، دهل، طاس(از جنس مس)، دو طبله.
سازهای بادی: نی دوزله، شمشال (نی چوپان)، نرمه نای (بالابان)، سورنا (تایه).
سازهای زهی: تنبور، تار، کمانچه.
در زمینه موسیقی کردی هنرمندان زیادی فعالیت می کنند و از هنرمندان معروف این موسیقی می توان از : شهرام ناظری، سهراب پور ناظری، کیخسرو پور ناظری، مظهر خالقی، ناصر رزازی، حسن زیرک، شوان پرور، قادر عبدالله زاده، اردشیر کامکار، حسن کامکار، پشنگ کامکار، سید علی اصغر کردستانی، سید خلیل عالی نژاد، شهریبان کردی و کیهان کلهر نام برد.